Celem robót ziemnych jest przygotowanie podłoża dla posadowienia budynku lub budowli naziemnej lub nadziemnej, budowli ziemnej lub podziemnej, albo też - zmiana ukształtowania powierzchni terenu.
Roboty ziemne obejmują: odspojenie od calizny, wydobycie odspojonego materiału zwanego urobkiem, transport urobku, układanie i zagęszczanie masy ziemnej.
Podział robót ziemnych ze względu na:
- sposób urabiania gruntów:
- ręczne - dotyczy to gruntów mało spoistych i rozluźnionych, stosuje się w przypadku małego obmiaru robót;
- za pomocą sprzętu mechanicznego (koparki, spycharki, zgarniarki) - w przypadku dużego obmiaru robót;
- za pomocą materiałów wybuchowych - gdy mamy do czynienia z gruntami litymi, skalistymi.
Dla potrzeb zagęszczania gruntu stosuje się ubijaki i walce.
Praca koparki z łyżką podsiębierną
Najczęściej spotykaną formą robót ziemnych są:
- wykopy wąsko- lub szerokoprzestrzenne:
- tymczasowe, np. gdy w ich przestrzeń wbudowany zostanie obiekt, a reszta ulega likwidacji;
- trwałe, np. na trasie budowy autostrady, linii kolejowej.
- nasypy:
- kontrolowane, gdy układa się je warstwami i zagęszcza np. pod nawierzchnię dróg, przy likwidacji rowów dla ułożenia przewodów instalacji podziemnej;
- niekontrolowane - jako odkłady zwałowane lub pryzmowane.
Wytyczanie robót ziemnych (czyli zakładanie osnowy geodezyjnej obiektu):
- powierzchniowe, gdy związane są ze wznoszeniem budynków i budowli zwartych (tyczenie obrysu budynku) lub niwelacją terenu (siatka pomiarowa);
- liniowe, gdy związane są z budową dróg i tras instalacji podziemnych (tyczenie osi jezdni, wzorniki pochylenia skarp i inne).