W klasycyzmie korzystając z wynalazków techniki w II połowie XIX w. gwałtownie rozwija się masowa produkcja przemysłowa, z którą konkurencji nie wytrzymuje rzemiosło i manufaktura. Ustrój feudalny zastępuje kapitalizm. Idee oświecenia kwestionują podstawy absolutyzmu i dominacji religijnej. W wyniku znużenia kosztownymi, wybujałymi rozwiązaniami baroku i rokoka klasycyzm preferuje formy proste, spokojne i przejrzyste. Nie bez znaczenia pozostają, tutaj odkrycia archeologiczne Pompei i Herkulanum (zasypanych w I w. popiołami wulkanicznymi Wezuwiusza) oraz innych obiektów architektury starożytnej.
Początki klasycyzmu we Francji i Anglii sięgają jeszcze XVII w., skąd przenoszą się do innych krajów Europy i Ameryki Północnej około 1760 r.
Następuje wierne odwzorowywanie starożytnych form architektonicznych - bez pierwiastka inspirującego. Kształtując formę obiektu nie uwzględniano warunków środowiskowych, ani funkcji obiektu. Dlatego też zacierał sie między nimi wyraz architektoniczny, niezależnie czy był to bank, czy kościół, czy muzeum. Dotrzymanie formy antycznej było praktycznie jedynym sprawdzianem dzieła architektury.
Elementami charakteryzującymi klasycyzm były: symetria, statyczność, umiar i harmonia - z wykorzystaniem kolumnad, kopuł i portyków. Uporządkowany jest front budynku poprzez trójdział, czyli wygrodzenie cokołu, części zasadniczej oraz zwieńczenia. Głowice i układy kolumn nawiązują do porządków greckich. Także ornamenty (motyw plecionki, meandra i inne) są zbieżne z ich odpowiednikami starożytnymi. Pomieszczenia utrzymywano w tonacji białej, cytrynowej, bladoniebieskiej lub różowej.
Pomimo, że istniały już warunki wykorzystania żelaza w budownictwie, z możliwości tej nie korzystano, zwłaszcza w tzw. wielkiej architekturze (obiekty użyteczności publicznej, pałace). Rozwijały się natomiast wszelkie rzemiosła artystyczne związane z wykończeniem oraz wyposażaniem wnętrz.
Wraz z nastaniem epoki Napoleona oraz jego podbojami Egiptu, we Francji wyodrębnia się styl cesarstwa (czyli empire). W ornamentyce - oprócz motywów greckich i rzymskich pojawiają się zdobienia egipskie - jak np. kwiaty lotosu, sfinksy. Ale wprowadza się także akcenty militarne, wieńce laurowe ze wstęgami, figury lwa czy orała legionowego. W bryłach obiektów empirowych powraca się do monumentalizmu i reprezentacyjności.
Obok klasycyzmu historycy sztuki wymieniają romantyzm, który racjonalizmowi przeciwstawia kult uczucia i fantazji z naciskiem na patriotyzm, zainteresowania motywami ludowymi i krajobrazem naturalnym, motywami egzotycznymi oraz wszystkim, co tajemnicze. Romantyzm w architekturze to przede wszystkim ogrody (parki) w stylu angielskim. Urządza się je już bez zachowania osiowości, zatem z nieregularnym układem ścieżek i swobodnym grupowaniem drzewostanu, z uzupełnieniem sztucznymi: pagórkami, grotami, stawami, wysepkami, strumykami z wodospadami i mostkami, a także z imitacjami ruin, domkami gotyckimi, altanami chińskimi, tureckimi czy egipskimi.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.