G – siła dźwięku (ang. Sound Strength)
W związku ze zjawiskiem odbicia fali w pomieszczeniu, wypadkowa głośność dźwięku jest większa niż w polu swobodnym. Zjawisko to określa siła dźwięku, zdefiniowana jako różnica głośności, z jaką słyszane jest źródło w danym pomieszczeniu, w porównaniu z głośnością w polu swobodnym w odległości 10 m od tego samego źródła. Pomiar siły dźwięku wykonywany jest w zakresie pasm oktawowych od 125 do 4000 Hz, w wielu punktach rozłożonych równomiernie w pomieszczenie. Dodatkowo można uśrednić wyniki dla pasm 125 i 250 Hz oraz 500 i 1000 Hz, które są określane odpowiednio jako Glow (wskaźnik związany z bogactwem basów) oraz Gmid (skorelowany z ogólnie rozumianą głośnością w trakcie wybrzmiewania pogłosu). Zalecane przez Beranka wartości dla sal o dobrej akustyce wynoszą dla Glow około 3,1 dB, a dla Gmid zawierają się w przedziale od 4 do 5,5 dB.
Gdzie:
p(t) – ciśnienie akustyczne w pomieszczeniu [Pa],
pA(t) – ciśnienie akustyczne w polu swobodnym w odległości 10 m od źródła [Pa].
Ct – przejrzystość (ang. Clarity)
Przejrzystość jest to subiektywnie odczuwana zdolność do rozróżniania szczegółów faktury odbieranego dźwięku – czyli rozpoznawania poszczególnych instrumentów lub ich grup, słyszalności partii solowych, odróżniania pojedynczych dźwięków. Liczbowo przejrzystość określa się jako stosunek energii docierającej do miejsca odsłuchu w ciągu czasu t po dźwięku bezpośrednim do energii pozostałej części odpowiedzi impulsowej. W badaniach przejrzystości używane są dwie wartości czasu t: 50 i 80 ms – odpowiadające odpowiednio mowie i muzyce. C50 jest jednym z podstawowych parametrów zrozumiałości mowy.
Gdzie:
t – 50 ms lub 80 ms,
p(t) – odpowiedź impulsowa w miejscu odbioru dźwięku.
Wartości C80 [dB] zalecane dla sal przeznaczonych do słuchania muzyki w zależności od położenia źródła dźwięku względem słuchacza przedstawia poniższa tabela.
Tab. 1 – Wartości C80 [dB] zalecane dla sal przeznaczonych do słuchania muzyki [1].
Zalecane wartości przejrzystości w zależności od rodzaju muzyki prezentuje tabela Tab. 2.
Tab. 2 – Przejrzystość określona dla różnych rodzajów muzyki [1].
Elektroniczna | |
Operowa | |
Symfoniczna | |
Organowa |
D – wyrazistość (ang. Definition)
Parametr D jest związany z oceną zrozumiałości mowy. Wskaźnik wyrazistości wyraża zdolność do rozróżnienia kolejno następujących po sobie sekwencji dźwięków i jest zdefiniowany jako stosunek energii docierającej do miejsca odsłuchu w czasie krótszym niż 50 ms, co całkowitej energii impulsowej. Przyjęcie wartości 50 ms, określanej czasem „energii wczesnej”, ma swoje uzasadnienie w stałej czasowej ludzkiego ucha wyznaczonej przez Haasa. Stwierdził on, że ilość energii docierającej w tym czasie do miejsca odsłuchu warunkuje łatwość rozróżniania szybkich, kolejno po sobie pojawiających się dźwięków. Wartości zrozumiałości mowy powyżej 85% mieszczą się w przedziale od 0,4 do 0,6.
Gdzie:
p(t) – ciśnienie akustyczne w pomieszczeniu [Pa].