Skały Kwaśne

Skały kwaśne zawierają ponad 63% wag. krzemionki. Skały kwaśne powstały z magm o gęstości niższej oraz krystalizujących w niższych temperaturach niż magmy skał zasadowych. Magmy te charakteryzują się również wysoka lepkością oraz są obfite w składniki lotne. Charakterystyczne są gwałtowne erupcje spowodowane powolnym odgazowaniem oraz wolne płynięcie magmy związane z jej wysoką lepkością. Klasa granitu i ryolitu charakteryzuje się dużą zawartością kwarcu – 10-35 % objętości skały. Zawartość minerałów ciemnych nie przekracza kilkunastu procent. Skały głębinowe są jasne, natomiast skały wylewne mogą być ciemniejsze z powodu rozproszenia minerałów maficznych. Utlenione żelazo nadaje skałom barwę czerwonawą, wiśniową (ryolit). W tej klasie kilka odmian skał wyróżnia się na podstawie stosunku zawartości skalenia potasowego(ortoklaz, mikroklin, pertyty) do plagioklazów (bliskie oligoklazowi). Wraz ze wzrostem zawartości plagioklazów wyróżnia się granit alkalicznoskaleniowy, granit, granodioryt, tonalit.

Klasa granitu, ryolitu: tonalit, dacyt, granodioryt, ryodacyt, granit, ryolit

Granitoidy tworzą liczne batolity (np. w Finlandii), mogą też występować w postaci mniejszych intruzji, dajek, pni i sill.

Granit, granodioryt, tonalit

Barwy wahają się od biało –szarych, poprzez biało – różowo – szare, po różowo – szare. Podrzędnie występują minerały maficzne (biotyt i/lub amfibol). Struktury tych skał są równokrystaliczne, skalenie są wykształcone euhedralnie lub subhedralnie, a anhedralnie wykształcony kwarc wypełnia przestrzenie między nimi (krystalizuje w końcowej fazie tworzenia się skał).

Granity to skały głębinowe przesycone krzemionką. W ich składzie dominują skalenie alkaliczne, występują duże ilości kwarcu i plagioklazów (w zbliżonych proporcjach) oraz podrzędnie występują minerały maficzne takie jak biotyt czy hornblenda. Często w granitach spotykany jest muskowit. Granodioryty różnią się od granitów tym, że posiadają więcej plagioklazów (składnik dominujący) niż skaleni potasowych a tonality posiadają więcej minerałów maficznych niż skaleni alkalicznych (skalenie alkaliczne są podrzędnym składnikiem lub nie występują).

Odmianą granitu jest charnockit (czarnokit), który wyróżnia się kilkuprocentową zawartością hiperstenu.

Granit

1NNX

Opis skały: Struktura: równokrystaliczna, średniokrystaliczna, kryształy - od 2 do 5mm, skalenie i biotyt euhedralne, kwarc anhedralny

Tekstura: zbita, bezładna

Minerały: Skalenie potasowe (sanidyn, ortoklaz) - częściowo przeobrażone i zmętniałe,
plagioklazy - o zbliźniaczeniach wielokrotnych, kwarc - jego powierzchnia jest "gładka", niezmętniała, biotyt - brązowy, widoczne powierzchnie łupliwości, charakterystyczny pokrój (blaszkowy)

Inne: skalenie potasowe uległy przeobrażeniu, najprawdopodobniej w procesie serycytyzacji

Ryolit, Ryodacyt, Dacyt

Są odpowiednikami wylewnymi kolejno granitu, granodiorytu i tonalitu. Ta grupa skał jest określana mianem "porfirów kwarcowych". Ich barwy przechodzą od zielonej, czerwonej po brunatną. Skalenie (ortoklaz, sanidyn, oligoklaz - andezyn), kwarc, biotyt i hornblenda tworzą fenokryształy w drobnokrystalicznym, kwarcowo - skaleniowym cieście skalnym.

Ryolit

1NNX

Opis skały: Struktura: holokrystaliczna, porfirowa z fenokryształami kwarcu i biotytu (subhedralne) oraz plagioklazu (euhedralny)

Tekstura - zbita, bezładna

Minerały: plagioklaz ( charakterystyczny tabliczkowy pokrój, zbliżniaczenia wielokrotne), kwarc (niezmętniała powierzchnia kryształu), biotyt (brązowy). Kryształy częściowo skorodowane przez magmę.

Inne: widoczne są liczne brązowe punkty, powstałe najprawdopodobniej w skutek utlenienia minerałów bogatych w żelazo.

Inne

Pegmatyty są skałami żyłowymi powiązanymi z różnymi typami skał magmowych. Głównymi ich składnikami są skalenie i kwarc, rzadziej miki. Przypuszczalnie większość pegmatytów powstała w wyniku metasomatozy w szerokim zakresie temperatur i ciśnienia.

Aplity są leukokratycznymi skałami żyłowymi. Są zasobne w krzemionkę, zawierają również ponad 10 % alkaliów. Są końcowym ogniwem normalnego szeregu dyferencjacji magmy: gabro – dioryt – granodioryt – granit – aplit.

Skały o strukturach szklistych lub szklisto – porfirowych nazywane są obsydianami. Ich barwa może być czerwona, zielona lub czarna (smołowiec).