Zapis wymagań
Sposoby zapisu wymagań systemowych:
- w języku naturalnym, lecz przy użyciu formalizmów i konwencji – np. z zastosowaniem odpowiednio zaprojektowanych tabel lub formularzy
- w postaci elementów projektu systemu – np. zestawu interfejsów systemowych
- za pomocą notacji graficznej – np. z zastosowaniem diagramów przypadków użycia lub diagramów przebiegu
- za pomocą notacji matematycznej – bardzo precyzyjny opis wymagań, w wielu wypadkach trudny do uzyskania i często niezrozumiały dla klienta (dlatego rzadko stosowany w praktyce)
Przykładem konwencji zapisu wymagań w języku naturalnym może być stosowanie następującego formularza wymagającego podania dla każdej funkcji systemu:
- nazwy funkcji
- roli w systemie
- opisu działania
- danych wejściowych
- warunków początkowych
- źródła danych
- elementów współpracujących
- danych wyjściowych
- efektów ubocznych
- warunków końcowych
Przykład:
Nazwa: oblicz_szybkość
Rola: oblicza szybkość obrotów wentylatora, na podstawie aktualnej temperatury elementu chłodzonego i otoczenia oraz poprzednich pomiarów
Opis działania: funkcja pobiera wartości odczytów temperatury i oblicza szybkość wentylatora na podstawie wzoru .....
Elementy współpracujące: pamięć trwała ...., czujniki temperatury – interfejs ...
Dane wejściowe: temperatury aktualne i poprzednie
Źródła danych: pamięć – poprzednie wartości, interfejs z czujnikami – aktualne wartości
Dane wyjściowe: prędkość obrotowa wentylatora w obr/s
Efekty uboczne: dodanie aktualnych odczytów do historii pomiarów
Warunki początkowe: historia pomiarów: rzeczywista lub zainicjowana
Warunki końcowe: wartość prędkości poprawnie obliczona, zaktualizowana historia
Podany przykład formularza zawiera podstawowe informacje o funkcjach realizowanych przez system. Zbliżone zestawy informacji powinny być określone dla funkcji systemu także przy innych konwencjach zapisu. Jako specyfikacja oprogramowania podany formularz wykazuje ukierunkowanie na funkcjonalny, strukturalny charakter systemu. Dla takich systemów podany formularz może być umieszczany bezpośrednio w tworzonym oprogramowaniu, jako komentarz-nagłówek dla podstawowych funkcji (w sensie funkcji języka programowania) tworzących system. Kolejnym krokiem przybliżania zapisu wymagań do opisu projektu systemu jest użycie elementów systemu, takich jak np. interfejsy. Niektóre elementy podanego przykładowego formularza mogą od razu być zapisywane w postaci nagłówków funkcji (w pseudo-języku lub konkretnym języku programowania). W przypadku decyzji o realizacji obiektowej, tak formułowane wymagania mogą mieć postać zbliżoną do definicji abstrakcyjnych typów danych (np. klas abstrakcyjnych C++ lub interfejsów Javy).