Analiza elementów strukturalnych

Z poprzednich rozdziałów dowiedzieliśmy się jak posługiwać się siatką w celu graficznego przedstawienia orientacji elementów strukturalnych oraz w jaki sposób za pomocą prostych operacji geometrycznych odtwarzać położenie niektórych elementów.

Analiza strukturalna daje nam jednak znacznie większe możliwości. Dzięki niej możemy odtworzyć kierunki działania określonych czynników geologicznych, które działały na danym obszarze w odległej przeszłości (np. rekonstrukcja paleonaprężeń , czy kierunków transportu w basenie sedymentacyjnym), jak również ustalić następstwo wiekowe zjawisk i zachodzących między nimi związków przyczynowych na podstawie relacji geometrycznych pomiędzy elementami.

Przystępując do analizy strukturalnej interpretujemy zazwyczaj pomiary opracowane w postaci diagramów, które tworzymy z zastosowaniem metod statystycznych. Analiza diagramów nie zawsze daje jednoznaczny wynik, dlatego też mówimy o ich interpretacji. Musimy jednak pamiętać, iż bazujemy na danych terenowych i podchodzić z pewną dozą ostrożności do uzyskanych przez nas wyników. Najważniejsze jest, aby pamiętać o tym, że nie możemy interpretować danych statystycznych i wnioskować o budowie geologicznej badanego obszaru bez znajomości realiów terenowych. Tylko rzetelnie zebrany materiał terenowy pozwoli nam na uzyskanie wiarygodnych wyników i pomoże dokonać ich właściwej interpretacji.

W geologii strukturalnej do prezentacji wyników opracowań statystycznych stosujemy kilka typów diagramów.

Diagramy rozetowe

Do przedstawienia rozkładu prostych lub kierunków leżących w płaszczyźnie poziomej zastosujemy DIAGRAMY ROZETOWE. Możemy przedstawić za ich pomocą np. rozkład kierunków transportu w basenie sedymentacyjnym.

(źródło: Edyta Jurewicz. Przewodnik do ćwiczeń z Geologii Strukturalnej)

Diagram punktowy i konturowy

Aby móc przedstawić zmienność orientacji prostych i płaszczyzn (jako biegunów) w przestrzeni posłużymy się diagramami sporządzonymi w oparciu o siatki stereograficzne.

DIAGRAM PUNKTOWY będący projekcją z naniesionym zespołem pomiarów tego samego typu umożliwia zaprezentowanie generalnego przebiegu danego elementu strukturalnego (np. systemu spękań).

Na DIAGRAMIE KONTUROWYM przedstawiamy zagęszczenie pomiarów za pomocą izolinii. Przy tworzeniu takiego diagramu będziemy musieli określić gęstość punktów (pomiarów) przypadających na jednostkę powierzchni siatki. Następnie wykreślamy izolinie, które pomogą wyznaczyć maksimum (środek pola otoczonego izolinią o najwyższej wartości), czyli najczęstsze położenia prostych lub płaszczyzn.

Poniżej przykładowe diagramy konturowe wraz z ich interpretacją.
(źródło: Edyta Jurewicz. Przewodnik do ćwiczeń z Geologii Strukturalnej)

Diagram położenia warstw w monoklinie

Diagram położenia warstw w fałdzie stojącym o zaokrąglonym przegubie

Diagram położenia spękań. Jeden zespół spękań o pionowych upadach

Autor: Kamil Wojtanowski[KONTAKT]