Architektura systemu
Istotnym elementem modelowania (a potem projektowania) jest stworzenie całościowej architektury kompletnego systemu.
Taka architektura „wysokiego poziomu” przedstawia najczęściej system w postaci zestawu wzajemnie komunikujących się (oddziałujących) podsystemów.
Istotnym elementem jest także fizyczne rozmieszczenie podsystemów na sprzęcie wykonującym odpowiednie funkcje. Decyzje podjęte w fazie ustalania całościowej architektury mogą mieć istotne znaczenie dla cech systemu jako całości (jego wydajności, bezpieczeństwa, dostępności, łatwości konserwacji).
Podobnie jak w klasycznej architekturze, także dla systemów informatycznych istnieją style architektoniczne oraz wzorce dla konkretnych detali. Przykładami stylów są:
- model z centralną bazą danych
- model warstwowy
- model klient-serwer
- model przetwarzania potokowego
- model obiektowy
W pojedynczym systemie można stosować wiele stylów. Dla wielu dziedzin zastosowań istnieją też gotowe wzorce całościowych architektur systemów. Wzorce mogą być:
- generyczne – uogólniające doświadczenia z danej dziedziny
- referencyjne – stanowiące normy (nie zawsze do ścisłego przestrzegania) dla danej dziedziny
Typowym przykładem wzorca referencyjnego jest model ISO OSI programów sieciowych. Innym przykładem jest model identyfikujący pięć poziomów usług świadczonych przez wzorcowe środowisko CASE.
Przykładami typowych architektur generycznych dla dziedzin zastosowań są architektury dla:
- przetwarzania rozproszonego
- systemów czasu rzeczywistego
- graficznych interfejsów użytkownika
- systemów przetwarzania danych
- systemów przetwarzania transakcji
- systemów sterowanych zdarzeniami
Szczegóły tych architektur należą do dziedzin zastosowań.
Na najwyższym poziomie architektury system składa się z elementów, które bywają nazywane:
- podsystemami – jeśli chce się zwrócić uwagę na podział całego systemu ze względu na funkcjonalność oraz na niezależność działania składników
- modułami – jeśli chce się zwrócić uwagę na niezależne tworzenie składników, ich wymienność i wzajemne interakcje (wymianę komunikatów)
- komponentami – jeśli chce się zwrócić uwagę na montowanie z gotowych składników (a także ścisłe określenie interfejsów)
Powyższe nazwy (zwłaszcza dwie pierwsze) są często używane wymiennie i bez określenia ścisłego znaczenia.
W graficznej reprezentacji architektury systemu istotnymi elementami są:
- przedstawienie struktury systemu (podziału na podsystemy)
- ukazanie wzajemnych interakcji podsystemów
- w aspekcie statycznym jako wymieniane pomiędzy podsystemami komunikaty
- w aspekcie dynamicznym jako przebieg interakcji między podsystemami
- prezentacja interfejsów podsystemów jako sposobów realizacji interakcji między podsystemami
- ukazanie fizycznej dystrybucji podsystemów na węzły przetwarzające
Graficzna reprezentacja architektury jest jednym z etapów modelowania systemu.
Przykłady graficznej reprezentacji architektury:
