Grzyby

Grzyby to organizmy klasyfikowane pośrednio między roślinami a zwierzętami, które zgrupowane są do plechowców. W przeciwieństwie do roślin nie mają chlorofilu, więc nie mogą „żywić się” dwutlenkiem węgla. Aby przetrwać, pobierają substancję organiczną, gromadzoną przez rośliny oraz zwierzęta. Grzyby dzieli się na pasożyty i saprofity (roztocze). Pasożyty rozwijają się na organizmach żywych roślinnych lub zwierzęcych, saprofity zaś na martwych.

Do zaatakowania budynku przez grzyby może dojść za pośrednictwem zarodników, grzybni, sznurów, owocników lub zakażonego już drewna. Element infekujący po dostaniu się do obiektu natrafia na optymalne warunki i odpowiednie podłoże i zaczyna swój rozwój. Wytwarza wówczas strzępkę, która szybko rozwija się i rozgałęzia w grzybnię. Grzybnia zaś rozpoczyna pobieranie pokarmu, a więc zaczyna swoją niszczycielską działalność na obiekcie. Strzępki grzyba dostając się do komórek drewna rozwijają się i tworzą bardzo silne i gęste rozgałęzienia.

Grzyby, tak jak i żywe organizmy, mogą się rozwijać tylko w odpowiednim środowisku oraz w korzystnych dla nich sumarycznych warunkach, do których zalicza się:

-    obecność „grzybiego” pożywienia (drewno lub materiały pochodzenia organicznego, np. materiały celulozowe – znajdują się one w niemal każdym budynku w postaci konstrukcji nośnej, tj. więźby dachowej, stropów, podłóg, boazerii, itp.),

-        optymalne warunki wilgotnościowe (powyżej 20%; grzyby rozwijają się najkorzystniej w mokrym drewnie, zaś maksimum wilgotności wynosi ok. 60%),

-        odpowiednia temperatura (od 3°C do ok. 40°C, optimum ok. 22-30°C),

-        stały dostęp powietrza (rozwój grzyba ustaje natychmiast po odcięciu tlenu),

-        brak światła (światło powoduje opóźnienie wzrostu grzybów),

-     odpowiedni odczyn środowiska (optymalne pH 4-6; w tych granicach zawarty jest też odczyn drewna).

Przed przystąpieniem do odgrzybiania budynku należy najpierw określić gatunek grzyba, ponieważ każdy ma inne warunki rozwoju, odmienne właściwości, różną siłę niszczenia i inaczej reaguje na środki impregnacyjne. Gatunków grzybów jest bardzo wiele i bardzo trudno je rozpoznać. Najczęstsze rodzaje zgrupowano poniżej w czterech podstawowych grupach.

Grupa I: najbardziej szkodliwe grzyby, rozwijają się także na drewnie suchym, powodują silny rozkład drewna na bardzo dużych powierzchniach. Najważniejszy grzyb w tej grupie to grzyb domowy właściwy Serpulura lacrymans.

Grupa II: grzyby rozwijające się w drewnie o podwyższonej wilgotności powodujące szybki i silny rozkład na dużych powierzchniach. Najczęstsze to: grzyb piwniczny Coniophora puteana, grzyb domowy biały Poria vaporaria, Grzyb kopalniany Paxillus panoides.

Grupa III: grzyby mniej szkodliwe w budynkach, lecz bardzo szkodliwe w miejscach otwartych (mosty, słupy, itp.); charakteryzują się występowaniem gniazdowym. Najczęstsze to: grzyb podkładowy Lentinus lepideus, grzyb słupowy Gloephyllum sepiarum, wroślak rzędowy Trametes serialis, gmatwek dębowy Dedalea quercina, hubczak różnobarwny Coriolus versicolor.

Grupa IV: grzyby mało szkodliwe, powodujące powierzchniowy niewielki rozkład drewna, rozwijają się przy dużej wilgotności, zaś w przypadku jej zmniejszenia szybko obumierają. Najczęstsze: grzyb składowy Peniophora gigantea, powłocznik gładki Corticum leave.